Licht & bewustzijn

In alle culturen wordt het woord licht in overdrachtelijke zin gebruikt voor de aanwezigheid van een nieuw bewustzijn. Soms gaat het om een alledaags nieuw inzicht zoals in de zin: “Dit werpt een nieuw licht op deze zaak” maar veel vaker betreft het een wezenlijke, allesomvattende bewustzijnsverandering, zoals in de term “een verlichte leraar”.

Geestelijke verlichting is het intreden in een nieuwe wereld, waarin alles een nieuw perspectief krijgt. Geestelijk licht is vrijwel synoniem met wijsheid, want de verlichte mens ziet alles in een wijd en universeel perspectief. Licht is een prachtige metafoor om bewustzijn en wijsheid te beschrijven. Evenals bewustzijn en wijsheid is het elk moment nieuw, het is onstoffelijk en je kunt het niet bewaren. Licht en bewustzijn maken alle stoffelijke dingen zichtbaar en transcenderen alle vormen.

Tegenover licht staat duisternis. In overdrachtelijke zin is duisternis niet het kwade, maar onwetendheid, of avidya. Dit betekent letterlijk het niet-weten, het niet-zien van de werkelijkheid.

Wanneer in het proces van ervaren de oorspronkelijke aard van zuiver gelukzaligheidbewustzijn uitgewist wordt en alleen de eigenschappen van het object overblijven dan spreekt men van ‘onwetendheid’, men is vervreemd van de eigen natuur.

Het oplossen is van de eigen onwetendheid is de weg naar het licht. Deze weg staat los van uiterlijke factoren zoals andere mensen of organisaties en heeft nooit te maken met uiterlijke ambitie of status; de weg naar het licht is niet anders dan een innerlijke opgave. Iedere weg naar het licht is dus een weg naar binnen en impliceert het oplossen van onze eigen onwetendheid. Omdat ieder een andere innerlijke structuur bezit, zal ook iedere mens een andere weg naar het licht gaan. In de Bhagavad Gita zegt Sri Krishna: ‘Langs welke weg gij ook gaat, die weg is de Mijne. ‘ Iedere religie kan dus met recht claimen dat zij een weg naar het licht biedt en daarom verdienen alle grote religieuze geschriften der wereld onze ernstige aandacht. Maar om dezelfde reden kan geen enkele georganiseerde religie of cultus claimen de enige of juiste weg te bieden.